Arkeologët në Pompei kanë zbuluar një kantier të lashtë ndërtimi që hedh dritë mbi teknikat e ndërtimit të përdorura nga romakët për të bërë struktura ikonike si Koloseu dhe Panteoni, tha të hënën ministria e kulturës e Italisë.
Vendi ka qenë ndoshta aktiv derisa mali vullkanik Vezuvius shpërtheu në vitin 79 pas Krishtit, duke shkatërruar Pompein në Italinë jugore, tha ministria në një deklaratë.
Arkeologët gjetën mjete pune, tjegulla të grumbulluara në çati, tulla shtufi dhe grumbuj gëlqereje dhe gurësh të përdorur për të krijuar mure.
Romakët kishin një teknikë origjinale për prodhimin e çimentos, tha ministria, duke cituar gjetjet nga arkeologët që punuan me studiues nga Instituti i Teknologjisë në Massachusetts.
Vendi i Pompeit, i rizbuluar vetëm në shekullin e 16-të, ka parë një shpërthim të aktivitetit arkeologjik të kohëve të fundit që synon të ndalojë vitet e kalbjes dhe neglizhencës.
Betoni dukej se ishte bërë përmes “përzierjes së nxehtë”, ku gëlqere e gjallë fillimisht përzihej me pozolanë të thatë ose hirin pozolanik, me ujë të shtuar vetëm pak para se të ngriheshin muret.
Kjo do të thoshte se gjatë ndërtimit të murit, përzierja e gëlqeres, pozolanës dhe gurëve ishte ende e nxehtë për shkak të një reaksioni termik. Kjo e ndihmoi atë të thahej më shpejt, duke shkurtuar kohën e ndërtimit të strukturës.
Normalisht, gëlqereja ndikohet në ujë shumë kohë përpara përdorimit në ndërtim.
Gabriel Zuchtriegel, drejtor i sitit Pompei, tha se zbulimi i fundit “na ndihmon të kuptojmë shumë aspekte të Perandorisë së madhe Romake, jo më pak përdorimin e betonit”.
“Pa beton, nuk do të kishim as Koloseumin, as Panteonin, as Banjat e Karakallës,” tha ai.
Arkeologët gjetën gjithashtu kavanoza magazinimi amforash që përdoreshin për të ‘shuar’ gëlqeren e përdorur për suvatim, si dhe për të ruajtur mjete të tjera, nga pesha e plumbit të përdorura për të ngritur një mur krejtësisht vertikal, deri tek shatat e hekurit për të përgatitur llaçin dhe gëlqerenë e punës.